Liberal ve Marksist Özgürlük Anlayışlarının Karşılaştırılması

Özgürlük kadar yabanıl ve tekinsiz bir imgesellikle örülü pek az kavram ya da değer vardır. Birbiriyle kök­lü bir çelişki halinde olabilecek bir yığın değer ya da erek bu imgeselliğin etrafında ebedi bir tutarlılık görüntüsü al­tında birleşiverir. Özgürlüğü bu amorf ve ihatası güç imgesellikten kurtarmanın yegâne yolu, kendisini biteviye biçimlendiren ve içeriklendiren tarihsel muhtevayla bir­likte düşünmektir. Özgürlüğün "efsunkârlığını" büyü bo­zumuna uğratabilmek için özgürlük imgesini bulandıran tüm aşkın gönderimleri teklifsizce budamak gerekir. Yan­lış anlaşılmasın, özgürlüğün edebi ve estetik tasarımlarıy­la herhangi bir sorunumuz yok, ama toplumsal ve siyasal yaşamımıza can veren kurucu bir ilke olarak modern öz­gürlük fikriyle hesaplaşmak ise gayemiz; özgürlüğü, ede­bi gönderimlerin sonsuzluğa uzanan "özgür alegorisiyle" değil, tarihsel içeriğin ve eylemselliğin "özgürleştirici idi­ografisiyle" birlikte düşünmemiz gerekir.