Namaz Hocası Açıklamalı İslam İlmihali

Hamd; rahmet ve merhameti sonsuz olan âlemlerin Rabbi Allah'a, Salat ve Selamın en güzeli O'nun sevgili Peygamberi Hz. Muhammed (sav)'e, âl ve ashabının üzerine olsun. İçinde yaşadığımız asır, insanları normal olarak düşünmekten hızla uzaklaştırarak benliğini unutturmuş, insan olarak niçin dünyaya geldiğini düşünemez hale sokmuştur. İletişim araçlarının alabildiğine çoğalması ile kontrolsüz bir bilgi bombardumanına tutulan günümüz insanı, neye nasıl inanacağına karar veremez hale gelmiştir. Bu gerek beşerî ilimlerde olsun gerekse dînî ilimlerde olsun bir fark yoktur. Oysa İslam, dînî inanmışımızı belirlememiz açısından bizi her bilgi ile sorumlu tutmamış, sorumlu olacağımız bilginin kaynaklarını da yine kendisi vermiştir. Hâl böyle olunca bu kaynakların başında kutsal kitabımız Kur'an-ı Kerim gelmektedir. İkinci olarak da Efendimiz (sav)'in gerek sözlü söylemleri demek olan hadisleri ve gerekse fiili davranış biçimi olan sünneti gelir. Her iki kaynak da, islam insanını kendisine lazım olacak bilgiyi öğrenmekle sorumlu tutmuş ve müslümanları insanlık içinde cehalet maskaralığına düşmekten men etmiştir. Zira islamın ilk emri "oku" olmuş ve okumayan bir müslümanı da kendi değer yargıları içinde "câhil" olarak ilan etmiş, bundan dolayı da Rasulullah (sav) "Cehalet derdinin ilacı sormaktır" buyurmuştur. (Ebû Dâvud, Taharet 125; İbn-i Mâce, Taharet 93 ; Dârimî, Vudû 70). Hz. Peygamber (sav) başka bir hadislerinde ise : "İlim öğrenmek her müslüman erkek ve kadına farzdır" (İbni Mâce , Mukaddime 17) buyurarak, insanın kendisine lazım olacak bilgileri öğrenmesini ümmetine farz kılmıştır. Dolayısıyla her insanın kendisine lazım olacak dînî bilgileri öğrenmesi farz-ı ayn"dır. İşte kişinin üzerine farz-ı ayn olan bu bilgilere el-İlmu el-Hâl yada kısaca İLMİHÂL bilgileri denir. İlmihâl ; ilim ve hâl kelimelerinden mürekkeb bir isim tamlaması olup, sözlük anlamı, durum veya hâl bilgisi ya da kısaca davranış bilgisi anlamına gelir. Biz bu çalışmamızda fazla detaya girmeden, kişiye en çok gerekli olan ve hayatta en çok iç içe olduğu bazı ilmihal bilgilerini toparlayıp, anlaşılır bir şekilde takdim edeceğiz. Bu çalışmamızın hazırlanmasında İmam Şafiî'nin "el-Ümm", İmam Serahsî'nin "el-Mebsût", İbn-i Kayyım el- Cevziyye'nin "Zâdü'l Meâd", Mavsılî'nin "el-İhtiyâr li Ta'lîli'l Muhtar", Zuhaylî'nin "İslam Fıkhı" gibi bazı fıkıh kitaplarının yanı sıra, Ömer Nasûhi Bilmen'in "Büyük İslam İlmihali", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi'nin hazırlatmış olduğu "İlmihâl", Din işleri yüksek kurulu üyeleri Sn. Lütfi Şentürk ve Sn. Seyfettin Yazıcımın birlikte hazırlamış oldukları "Diyanet İslam İlmihali", Mehmed Zihni Efendi'nin "Nîmet-i İslam", Prof. Dr. Hamdi Döndüren'in "Delilleriyle İslam İlmihali", A. Fikri Yavuz'un "İslam İlmihali", Hayati Ülkü'nün "İslam Dîni Akaidi", Ahmed Hamdi Akseki'nin "İslam Dîni", İmam Gazâlî'nin "İhyâ-u Ulûmu'd- Dîn", Türkiye Diyanet Vakfımın "İslam Ansiklopedisi" ile çeşitli hadis ve tefsir kitaplarından azamî ölçüde istifade edilmiştir. Gayret bizden, başarı Allah'tandır.