Safevî Şahı II. İsmail_{Kahkaha Kalesi'nin 20 Yıllık Mahpusu}

Şah Tahmasp'ın oğlu ve Şah İsmail'in torunu olan II. İsmail, tıpkı babası ve dedesi gibi cenge meyilli bir şehzadeydi. Osmanlılarla yaptığı savaşlarda gösterdiği başarılar onu Kızılbaş Türkmenler arasında seçkin bir konuma yükseltti. Oğlunun çeşitli haram işlere bulaşmasından ve Kızılbaş gençlerle oturup kalkmasından hoşnutsuzluk duyan Şah Tahmasp, onu lalasıyla birlikte Herat'a gönderdi. Ancak burada da rahat durmayan İsmail Mirza'yı, hayatının yaklaşık 20 yılını geçireceği kuş konmaz kervan geçmez Kahkaha Kalesi'ne gönderdi. Ustaclu oymağı dışındaki neredeyse tüm Türk Kızılbaşları saltanat mücadelesinde onu destekledi. Mücadeleler Haydar Mirza'nın feci şekilde öldürülmesi ve İsmail Mirza'nın tahta çıkışıyla sonuçlandı.

Şah II. İsmail'in saltanatta yaptığı icraatlar ise akıllara durgunluk verecek nitelikteydi. Mutaassıp bir Şiî olan babası Tahmasp'tan intikam alırcasına Hz. Aişe ve üç halifeye laneti yasakladı, aksi hareket edenleri cezalandırdı. Safevîlerde kardeş katli uygulamasını en acımasız şekilde başlatarak şehzadelerin neredeyse tümünü öldürttü. Nihayetinde tahtta iki yıl bile kalamadan şaibeli bir şekilde öldü. Ölümünden sonra türeyen Düzmece İsmailler onun bıraktığı derin izlerin bir yansımasıdır.

Kızılbaş Anadolu Türkmenlerinden Hasan Rumlu'nun kaleme aldığı bu eser, devrin görgü tanığı ve tarihçisi olması hasebiyle Safevî tarihinin vazgeçilmez bir kaynağıdır. Eserin, Anadolu ve İran Türkmenlerine ilgi duyan herkesin dikkatini çekeceğini düşünüyoruz.