Tatar Şive Dilinin Morfolojisi

Tatar Türkçesi, Türk lehçelerinin tasnifi yapılırken Kıpçak, Kuzey, Kuzeybatı, Tav grubu gibi adları taşıyan lehçe grupları altında gösterilmiştir. Tatarların yaşadıkları meskûn yerler Rusya'da batıda Moskova'ya çok yakın olan Ryazan ve Tambov illerinden başlayıp doğuda Kemerov iline kadar uzanan ve kuzeyde Saha muhtar cumhuriyetindeki Vilyuy nehrinden başlayıp güneyde Hazar denizi kıyılarında yel alan Astrahan iline kadar uzanan engin topraklarda yer alır. Fakat Tatarların asıl kitlesi İdil boyu, Ural önü ve Batı Sibirya bölgelerinde toplanmıştır. Tatar Türkleri, anavatanları sayılan Tataristan ve Başkurdistan cumhuriyetlerinin dışında Nijniy Novgorod, Penza, Ulyanovsk, Samara, Saratov, Volgograd, Ryazan, Kirov, Perm, Sverdlov, Çilebi, Kurgan, Orenburg, Novosibirsk, Tomsk, Kemerov illeri, Krasnoyarsk eli ve Çuvaşistan, Mari-El, Mordva, Udmurt cumhuriyetleri gibi birtakım illerde ve muhtar cumhuriyetlerde yaşamaktadırlar. Bugünkü Tatar edebî dili; 1. Orta ağız, 2. Batı ağzı (Mişer), 3. Doğu ağzı (Sibirya Tatarları) olmak üzere üç ağız grubundan oluşmaktadır.
"Tatar Şive Dilinin Morfolojisi"adlı eserde Tatar Türkçesinin üç ağız grubu ele alınarak ilgili ağızlardaki fiil kategorisi incelenmiştir. Eser başlıca üç bölümden oluşmaktadır. "Tatar Dili Şivelerindeki Fiil Kipleri"başlığını taşıyan birinci bölümde bidirme kipleri ve tasarlama kipleri anlatılmıştır. "Fiilin Çekimsiz Biçimleri" başlıklı ikinci bölümde de Tatar Türkçesi ağızlarında bulunan isim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiiller incelenmiştir. Eserin üçüncü bölümünde ise birinci ve ikinci bölümdeki incelemeden hareketle ulaşılan sonuçlar yorumlanmış ve değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonuna Tatar Türkçesinin üç büyük ağız grubuna ait metin örnekleri ve haritalar eklenmiştir.
Oldukça zengin bir malzemeye dayanan ve yıllarca süren bir çalışmanın ürünü olan bu eser, Tatar Türkçesi ağızlarındaki fiil konusunun ayrıntılı bir şekilde ele alınması, ilgili ağızların özelliklerinin ortaya konulması ve sınırlarının doğru bir şekilde çizilmesi bakımından önem arz etmektedir.