Türk Rekabet Hukukunda Uyumlu Eylem ve Bu Eylemin Hukuki Sonuçları

Örnek Model Olarak Amerika Birleşik Devletleri ve Mehaz Olarak Avrupa Birliği Rekabet Hukuk Sistemlerinin Işığında

Türkiye'de rekabet hukukunun tarihi oldukça yeni sayılabilecek bir dönemi kapsamaktadır. Dünyada ise bu tarih ülkemize göre bir hayli eskidir. Türkiye'nin Avrupa Birliğine dahil olmak amacıyla başlattığı süreç ülkemizdeki çeşitli hukuki alt yapı eksikliklerini ortaya çıkarmış ve bunların tamamlanması amacıyla hızla kanunlaştırma çalışmaları yapılmıştır. Türk Rekabet Hukuku bu kanunlaştırma çalışmalarının başında gelenlerdendir. Mazisi hiç de eski olmayan bu Kanun ve uygulaması, beraberinde gerek içerdikleri müesseseler gerek farklı hukuk disiplinlerinin birlikte uygulanmasının gerekli olması nedeniyle yeni bir hukuk alanı açmış ve yeni sorunların ortaya çıkmasına sebebiyet vermiştir. Bu durum genç bilim insanlarının bu alanla ilgilenmelerin sağlamıştır.

Bu çalışmanın yazan Dr. Dilek Cengiz yukarıda andığım bu bilim insanlarından olup ortaya koyduğu eser itibariyle de en yetkinlerindendir. Yazarın doktora tezi olarak hazırladığı bu çalışmasında, teşebbüsler arasındaki rekabeti bozucu nitelikteki işbirliklerinin gerçekleştirilmelerinde tercih edilen yöntemleri özellikle uyumlu eylem kavramı çerçevesinde incelemektedir.

Uyumlu eylem kavramı, alenî anlaşmaların ve teşebbüs birliklerinin kararlarının dışında kalan, gizli veya örtülü yöntemlerle gerçekleştirilen bütün işbirliklerinin rekabet kanunlarının denetiminden kaçmalarının engellenmesine yönelik, yakalayıcı işlevi olan ve kesin sınırlarla tanımlanmaya uygun olmayan, gelişmeye açık bir kavramdır. Günümüzde özellikle iletişim teknolojisindeki gelişmeler, gizlilik veya örtülülük yöntemleriyle gerçekleştirilmeleri itibarıyla uyumlu eylemleri teşvik etmekte ve yeni boyutlar kazandırmaktadır. Böylece uyumlu eylemleri içeren gizli ve genellikle kompleks yapılı karteller, günümüzde en ağır kartelleri oluşturmakta, sayıları da hızla artmaktadır.

Bu durum rekabet otoritelerini uyumlu eylemlerle mücadelede etkin olabilmenin çözümlerini aramaya yöneltmektedir. Elinizde bulunan bu çalışma uyumlu eylem yapıldıktan sonra, uyumlu eylem yapılmadan önce mümkün olan çözümleri ortaya koymaktadır. Bu çalışmanın yapılmasına doktora tez danışmanı sıfatıyla katılmış olmam Dr. Dilek Cengiz'in bilimsel yeteneklerini daha iyi tanımama sebebiyet verdi, kendisini çalışması nedeniyle bir kez daha kutlar, eserin jüri önünde savunulması sırasında dile getirdiğim Türk Hukuk hayatına katkılı olacağına dair inancımı bir kez daha yinelemek isterim.

Altunizade Ağustos 2006
- Prof. Dr. Mehmet Helvacı